En dan is er ineens ruzie. Misschien wel niet zo plotseling en misschien ook wel niet zo heftig, maar er is iets en het voelt op zijn zachtst gezegd ongemakkelijk. Je voelt je kwaad, onzeker, verward, verdrietig en alles door elkaar. Zo is het dan bij mij tenminste. Gevoelens komen nooit alleen en wellicht zijn ze daarom wel zo moeilijk te begrijpen. Laat staan uit te leggen.
Volgens de psychologie kan je als mens op twee manieren omgaan met de uitdagingen van het leven. Heel erg kort door de bocht zijn dit je opties: óf je bedenkt dat je zelf invloed hebt op de gang van zaken, óf je hebt het idee dat de dingen nou eenmaal gaan zoals ze gaan.
Als je bij de eerste groep hoort, heb je een interne locus of control: je gelooft dat je de gebeurtenissen zelf in de hand hebt en vanuit die overtuiging bepaal je ook je gedrag. Als je daarentegen er vanuit gaat dat toeval, geluk, pech, omstandigheden en andere mensen vooral invloed hebben op wat er in je leven gebeurt, dan heb je een externe locus of control. (Locus betekent plek en in dit geval gaat het om de plek van waaruit jij denkt dat de controle op je leven ‘ontstaat’).
Terug naar de ruzie. Voor mij is de grote vraag altijd: “Hoe komen we hieruit?” en stiekem denk ik natuurlijk ook (en eerst): “Wie heeft er hier nou eigenlijk gelijk?”
Stel nou dat ik een interne locus of control heb, dan bedenk ik me vooral waar mijn eigen verantwoordelijkheid ligt. Zowel bij het ontstaan van de ruzie als bij het oplossen daarvan; wat zijn mijn gevoeligheden en waar heb ik wellicht confronterend/niet aardig/onbegrijpelijk gereageerd? Ik kan dan vervolgens voor dat aandeel in de ruzie mijn excuses aanbieden, of tenminste mijn gedrag en gevoelens pogen uit te leggen (miscommunicatie is hierbij heel makkelijk, maar dat is een andere column). Maar wat nou als ik een externe locus of control heb? Dan is de zaak een stuk simpeler: de ander is de schuldige, hij deed stom en ik kan er niks aan doen. Hij mag dan ook mooi zijn excuses aanbieden en de ruzie oplossen.
Maar is dat wel zo simpel? Immers, je hebt hierbij niks zelf in de hand en je kan ook niet van de ander verwachten dat hij (of zij) zomaar precies doet wat jij wilt. Het komt er zo al snel op neer dat je alleen je eigen gedrag in de hand kan hebben.
Mmm, ik geloof dat ik zo toch maar even een excuusbriefje aan een zeker iemand ga schrijven.
