In de warme augustuszon, in mijn blauwfluwelen leunstoel en met een zonnebril op sterkte, lees ik Mensen spreken niet om begrepen te worden van Bernard Mandeville. (“Natuurlijk willen we wel dat de bedoeling overkomt van de woorden die we uitspreken: we willen verstaan worden. Maar tegelijkertijd willen we niet zodanig begrepen worden dat anderen doorzien wat onze échte gedachten en gevoelens zijn”)
Ik lees: “Alle mensen zonder onderricht zullen zolang zij alleen worden gelaten, de impuls van hun natuur volgen zonder met anderen rekening te houden, en daardoor zijn allen slecht die niet hebben geleerd goed te zijn (p. 258).
Dus alle mensen moeten leren goed te zijn…. En goed zijn betekent onze natuurlijke driften beteugelen…. Ach ja, daar kan ik wel wat waarheid in zien, maar, peins ik verder, hoe zit het dan met al die vaders, moeders en soortgelijke goedbedoelenden die tegen je zeggen dat je altijd je hart moet volgen en toch echt zelf mag bepalen wat je wilt met je leven?
Zit daar niet een kleine tegenstelling in? Is het mogelijk dat we pas als we beschaafd genoeg zijn, te horen krijgen dat we ons (beteugelde) hart mogen volgen?
Ik weet niet zo goed wat ik daarvan vind.
