Snoepen, drinken, te lang Netlix kijken, gamen of op Instagram ronddwalen, we doen het allemaal en zeker op minder blije dagen.
Dat we ons rotgevoel willen verlichten is logisch, de wijze waarop we dat doen is dat niet altijd. Waarom doen we het dan?
Bij mezelf merk ik bijvoorbeeld dat ik op drukke dagen, of momenten van onzekerheid of irritatie en ook wanneer ik moe ben van alles en iedereen, dat ik dan mensen ga afsnauwen, mijn gelijk wil halen, of mijn hoofd wil uitzetten met stomme televisie of een paar glazen wijn en te laat naar bed ga. Gevolg? Ik baal van mezelf en wil mezelf nog meer vergeten. Zie je het patroon? Zucht.
In zijn boek Angst voor de vrijheid noemt Erich Fromm dit vluchtgedrag masochistisch: we willen niet lijden, maar we pogen ons onzichtbaar te maken en ons eigen zelf even te vergeten omdat we ons regelmatig onbeduidend en eenzaam voelen in de grote wereld. Niet iedereen gaat de masochistische kant op trouwens, er zijn ook mensen die hun onbeduidendheid en eenzaamheid willen maskeren door zichzelf te overschreeuwen en anderen te manipuleren, die mensen hebben sadistische neigingen. Grote termen voor herkenbaar gedrag.
Hoe heeft dit met vrijheid te maken? We zijn, aldus de existentialist Sartre, in het leven geworpen zonder dat we erom gevraagd hebben en zonder gebruiksaanwijzing of vooropgezet plan. We mogen het helemaal zelf bedenken, we zijn vrij om onszelf vorm te geven. Dat is nogal wat, jezelf moeten vormgeven……. Die zogenaamd fijne vrijheid die we hebben om dat te doen kost energie, vraagt om zorgvuldig nadenken, keuzes maken en verantwoordelijkheid nemen.
Ik weet dat ik me beter voel wanneer ik goed voor mezelf zorg en aardig probeer te zijn voor de mensen om mij heen. Hoe moeilijker het leven is (en dat is het gewoon af en toe) hoe moeilijker ik het vind om dat te doen, het voelt dan bijna onmogelijk en erg oneerlijk dat ik zorgvuldig met mezelf en anderen om moet gaan terwijl het tegelijkertijd lijkt alsof niemand dat nog doet.
Alleen voel ik me niet beter en ook niet vrij of in controle als ik te veel eet, drink of mijn frustraties afreageer op andersdenkenden, het voelt eigenlijk als slaaf worden van mijn eigen lusten en lasten. En dat wil ik ook niet en daar kan ik wel wat aan doen. Of in elk geval elke dag mijn best voor doen.